کلیپ طوطی آمازون پیشانی زرد 66 ساله
در هنگام ترس و وحشت، طوطی بر اساس غریزه یا فرار و یا حمله میکند. وقتی که پرنده از انسانی میترسد، برای مثال خود را به پایین قفس پرتاب میکند و یا گاز میگیرد. افراد همنشین طوطی در این مواقع وقتی پرنده را در شرایط بدی میبینند، از او دور میشوند. این رفتار باعث میشود طوطی همیشه فکر کند که برای فراری دادن شما، باید گاز بگیرد یا خود را از قفس پرتاب کند، و بدین ترتیب این رفتار اشتباه به یک عادت تبدیل میشود.
طوطی آسیب پذیر= طوطی ترسو
طوطیهایی که بارها و بارها پرشان قیچی میشود، یا طوطیهایی که در تجربههای اول پرواز به موانع محیط اطراف برخورد میکنند، در ذهنشان یک تجربهی بد از پرواز بوجود میآید و به علت همین ممکن است تا همیشه از پرواز خودداری کنند و از این کار وحشت داشته باشند. در این مواقع، برای پیشرفت اعتماد به نفس پرنده بهتر است همیشه در قفس باز باشد و یا پرنده از قفس بیرون باشد، تا خود به خود بر اثر دیدن فضای آزاد تحریک به پرواز بشود. همچنین برای طوطیهای جوان و کم تجربه، قفسهای بسیار بزرگ و نامناسب برای حرکت میتواند باعث افتادنهای مکرر پرنده از بالای قفس بشود، و این کار نیز باعث آسیبپذیری بالا و ترس پرنده از فعالیتهای گوناگون میشود.
طوطی غیر فعال = طوطی ترسو
طوطیهایی که دارای اسباب بازیهای فراوان برای جویدن هستند، و به جای بازیهای فعال و فکری مدت زیادی را به بازی با آنها میپردازند، دچار افزایش رفتارهای درونگرا و کاهش اعتماد به نفس و فعالیت میشوند؛ و همین نکته یکی از عوامل افزایش وحشت در پرندگان است. به علاوه رژیم غذایی محدود و نامناسب و خواب ناکافی، یا قرار گرفتن در قفس کوچک باعث بازگشت واکنشهای ترس میشود.
آموزش از بین بردن ترس در طوطی مانند دیگر برنامههایی که برای آموزش رفتارهای درست به پرندگان است، هدف ما این است که رفتار ناخواسته و غلط (ترسیدن) را با رفتاری که تحت نظر خود ما ایجاد شده است جایگزین کنیم. برنامه رفتاری معمولی شامل سه بخش است:
ارزیابی: ارزیابی و تعیین کردن مشکل
تنظیم و مطابق کردن: ایجاد پاسخهای مختلف با استفاده از تحریک کنندههای مختلف. گاهی اوقات اصل و پایههای رفتار با هم مطابقاند، گاهی اوقات متفاوت.
تقویت: پاداش دادن به رفتارهای جدید و صحیح برای اینکه این رفتارها همیشگی و مطلق شوند. البته شاید لازم باشد که تغییرات کوچکی در برنامهی مربوط به هر طوطی ایجاد کرد تا نتیجه بخش باشد. گاهی اوقات ممکن است چرخه های متعددی از ارزیابی، تنظیم و تقویت لازم باشد تا نتیجهی خوبی به ارمغان بیاورد. با این حال، در بسیاری از موارد، رفتار ترس را میتوان با موفقیت با رفتارهای دیگر جایگزین کرد.
الگودهی زودهنگام = تعاملات اجتماعی
علاوه بر امنیت، محیط مهیج و تحریک کننده، و الگو دهی زود هنگام به پرنده توسط صاحبش موجب فعل و انفعالات اجتماعی میشود، از جمله وقتی طوطی را در هنگام ترس در حولهای قرار دهیم که ترسش فرو ریزد، او متوجه میشود که همیشه باید برای فرار از ترس در آن حوله قرار گیرد و این رفتار در او الگو دهی شده است. برخی از طوطیها تماس فیزیکی با انسان را تحمل نمیکنند و از آن ترس دارند. الگوی این پرندگان با بازیهای چشم، بازیهای زبان و بدن و انواع دیگر از بازیهای مجهول است. حماقت نکردن در این مورد و بازیها خیلی مهم است تا پرنده اشتباه منظور را متوجه نشود و نترسد. بازیهای چشم عبارتند از: چشمک زدن، زیر چشمی نگاه کردن یا همیشه یک چشم بسته.
بازیهای زبان بدن عبارتند از: خم شدن و یا گرفتن سر خود، پنهان کردن دست، پنهان کردن چهره، نگاه نکردن به پرنده به طور مستقیم، ایستادن بدون حرکت در یکجا یا تقلید از حرکات پرنده.
بازیهای صدا عبارتند از: تقلید، ضربه زدن به اشیای سراسر اتاق و تکرار کلماتی مانند “نه”. بازیهای تعاملی دیگر مانند انداختن اسباب بازیها و اشیا برای او و بازگرداندنش، اجازه دادن به پرنده برای سرقت وسایلی مانند دکمه، دادن غذاهای انسانی که به آنها علاقهمند است نیز وجود دارند. همهی این بازیها باعث میشود بدون ترساندن به پرنده الگوهای مختلف داد. مانند یک انسان اجتماعی، پرندگان و حیوانات نیز علاقه دارند که نوازش شوند و به آنها ابراز محبت بشود و برای همین شما باید همیشه به او ابراز علاقه کنید. این کار باعث میشود که پرنده برای جلب توجه شما و نوازش شدن، کمی اجتماعی شود و دیگر نترسد.
تجربههای جدید = ترس کمتر پرنده
بیرون آوردن پرنده از قفس و گردش باعث میشود پرنده نسبت به محیطهای نا آشنا در کنار افراد آشنا ترس کمتری داشته باشد. حتی روی دست گرفتن طوطی و بردن او به محلهای نزدیک میتواند ترس او را بهبود ببخشد. حتی اگر پرنده از محل زندگی (قفس) خود بیرون نمیآید نیز این کار لازم است. پرنده شما از محیطهای جدید لذت میبرد، و تجارب پیشرفتهای بدست میآورد و وقتی که به محل زندگی خود برمیگردد احساس امنیتش نسبت به اطراف بهبودی خواهد یافت. گسترش رابطه به طور مطمئن حتی با یک انسان جدید نیز میتواند یک پرندهی هراسان را آرامتر کند و او پس از آن ممکن است اعتماد به نفس بیشتری در کارهای خود داشته باشد و از چیزی نترسد. ترس و بی اعتماد به نفسی در صاحب طوطیها بسیار منزجر کننده و ناراحت کننده است. گاهی اوقات آنها در آموزش پرنده موفق نمیشوند و دچار بی اعتماد به نفسی میشوند. در نتیجه خود را سرزنش میکنند. باید بدانید که سرزنش کردن فایده ای ندارد. حتی اگر موفق نشدید حس ترس و خجالت پرنده را از بین ببرید میتوانید باز هم به این حس پرندهی خود احترام بگذارید. باید بدانید که خجالتی بودن عضوی از اخلاقیات حیوانات خانگی است. شما با وجود خجالتی بودنش باز هم میتوانید او را دوست داشته باشید.